قسمت سوم جنگ شناختی|این شما و این اژدهای هفت‌سر جنگ!
تاریخ انتشار: ۷ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۴۳۳۰۹
گروه زندگی – مینا فرقانی: دشمن آن‌قدر توطئه و حرف و حدیث برایمان تدارک دیده و انواع و اقسام تهدید و جنگ را به سمت‌مان حواله کرده که دیگر در مثال زدن، نمی‌دانیم از کجایش بگوییم و کدامش را شاهد مثال بیاوریم. این حکایت من است، موقع تنظیم این گزارش و مثال و مصداق آوردن برای صحبت‌های دکتر خسروی.
حرف یک روز و دو روز نیست.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در قسمت اول و دوم گفت‌وگو با دکتر عباس خسروی، دکترای مدیریت راهبردی، مدرس دانشگاه و پژوهشگر در علوم راهبردی، به سه مدار جنگ (سخت، نیمه‌سخت و نرم) و سه محور تمرکز جنگ‌ها (نخبگان، زیرساخت‌ها و توده‌ها) پرداختیم. اگر تازه به جمع ما پیوسته‌اید، بهتر است ابتدا قسمت‌های قبلی را مطالعه کنید.
در این قسمت برایتان می‌گوییم «اژدهای هفت‌سر جنگ» که از قسمت اول حرفش را زدیم چیست و چه ارتباطی با جنگ ترکیبی و جنگ همه‌جانبه دارد. با ما همراه باشید...
دکتر عباس خسروی، مدرس دانشگاه و پژوهشگر علوم راهبردی
مروری بر آنچه گذشت...
بیایید مدارها و محورهای تمرکز جنگ را یک بار دیگر مرور کنیم. «اگر یک مدار مبنا را تصور کنیم که مثل یک شبکهٔ راداری یا تار عنکبوتی روی دو مدار دیگر توسعه پیدا کرده و از همین مدار مبنا هم سه محور پدیدار شده، می‌بینیم که این دو بعد توسعه، 7 گره را روی این دو محور دگرگونی جنگ ایجاد کرده است. یک گرهٔ مبنا دارد که محل تقاطع هر سه محور است؛ فراگیرترین نوع جنگ، در همین گرهٔ مبنا است که به نام جنگ نظامی می‌شناسیمش.».
از اینجا به بعد یک نگاه‌تان به متن باشد، یک نگاه‌تان به تصویر زیر. هم‌زمان که تطبیق‌شان بدهید، موضوع را بهتر و راحت‌تر درک می‌کنید.
شمای کلی اژدهای هفت‌سر جنگ
این شما و این اژدهای هفت‌سر جنگ!
از تقاطع این سه محور (تمرکز بر زیرساخت‌ها، نخبگان و توده‌ها) با دو مدار دیگر (جنگ نیمه‌سخت و جنگ نرم) شش گره یا تقاطع پدیدار می‌شود که با گرهٔ مبنا می‌شود هفت گره. در واقع ما هفت میدان جنگ را در تطور میدان‌های جنگ می‌بینیم.
دکتر خسروی این جنگ‌ها را این‌گونه نام می‌برد: «جنگ نظامی، جنگ اقتصادی (تقاطع مدار تمرکز بر زیرساخت‌ها و مدار جنگ نیمه‌سخت)، جنگ سیاسی (تقاطع مدار تمرکز بر نخبگان و مدار جنگ نیمه‌سخت)، جنگ اجتماعی (تقاطع مدار تمرکز بر توده‌ها و مدار جنگ نیمه‌سخت)، جنگ روانی (تقاطع مدار تمرکز بر توده‌ها و مدار جنگ نرم)، جنگ فرهنگی (تقاطع مدار تمرکز بر زیرساخت‌ها و مدار جنگ نرم)، جنگ اعتقادی (تقاطع محور تمرکز بر نخبگان و مدار جنگ نرم).
پس واقعاً ما با یک اژدهای هفت‌سر جنگ مواجه هستیم!
وقتی خبرنگار پا در کفش دکتر می‌کند!
راستش چون از دکتر خسروی خواسته بودم دربارهٔ جنگ ترکیبی و تفاوت و شباهت‌هایش با جنگ نرم و جنگ همه‌جانبه برایمان صحبت کنند، از تعاریف و ویژگی‌های این میدان‌های هفت‌گانه گذشتند. ولی دلم نیامد این بحث را نیمه‌کاره رها کنیم. بنابراین به کتاب‌شان («جنگ؛ کتابی برای دنیای بدون جنگ») مراجعه کردم تا با اجازهٔ ایشان، دربارهٔ هر کدام از این میدان‌ها کمی برایتان توضیح بدهم.
جنگ نظامی که معرف حضور همهٔ ما هست. بنابراین از میدان بعدی شروع می‌کنم.
تحریم، جلوه‌ای آشنا از جنگ اقتصادی است.
میدان جنگ اقتصادی
در این میدان جنگ که تقاطع مدار جنگ نیمه‌سخت با محور تمرکز بر کل جامعه است، فشار بر کل جامعهٔ حریف وارد می‌شود. هدف جنگ نیمه‌سخت، وادار کردن حریف به تسلیم است. یکی از ابزارهای نام‌آشنای این میدان جنگ، تحریم حریف و ترغیب دیگران به خودداری از دادوستد با حریف است.
همان طور که می‌دانید ما خودمان دیگر از پیش‌کسوت‌های قربانی این حوزه به شمار می‌رویم. از همان تحریم‌های ریز و درشت اقتصادی بعد از پیروزی انقلاب تا تحریم‌های دارویی ظالمانه‌ای که درد آن را بیماران مظلوم کشورمان به جان می‌خرند.
میدان جنگ سیاسی
تقاطع مدار جنگ نیمه‌سخت با محور تمرکز بر نخبگان یعنی فشار بر نخبگان. سان تزو می‌گوید: «فرمانده، دیوار دفاعی ملت است، اگر این دژ دور تا دور ملت را بگیرد، کشور قوی خواهد بود و اگر معیوب باشد، کشور ضعیف خواهد شد.».
وقتی نخبگان جامعه بیدار و قوی باشند، می‌توانند از توده‌ها هم در برابر توطئه‌های دشمن محافظت کنند. اما اگر فریب بخورند یا دچار وادادگی شوند، جامعه را هم به سوی تسلیم و پذیرش خواستهٔ دشمن سوق می‌دهند. مثال‌های امروزی در این باره که متأسفانه کم هم نیستند، به عنوان تمرین به مخاطب واگذار می‌شود!
میدان جنگ اجتماعی
تقاطع مدار جنگ نیمه‌سخت با محور تمرکز بر توده‌ها، یعنی فشار بر توده‌های جامعه.
تا زمانی که مردم از نخبگان حمایت کنند، فشار دشمن بر نخبگان بی‌نتیجه خواهد بود. رهبر عزیزمان هم می‌فرمایند: «هر نظام و کشوری که مردمش بیدار باشند، با ایمان باشند، در صحنه باشند، آماده باشند و بخواهند از حق‌شان دفاع کنند، هیچ قدرتی نمی‌تواند بر آنها و کشورشان تسلط پیدا کند.».
بشر جنگجو هم به تجربه فهمید اگر بخواهد حریف را وادار به تسلیم کند، باید مردمش را تضعیف کند. کاری کند که مردم از حاکمیت جدا شوند یا اگر حاکمیت را همراهی می‌کنند، همراهان ضعیفی برای آن باشند و به اصطلاح بُرش نداشته باشند!
این میدان جنگ را هم در فتنهٔ اخیر به روشنی دیدیم. دشمن با تبلیغات و اخبار دروغ و تحریک احساسات، تمام تلاشش را کرد که مردم و خصوصاً جوانان و نوجوانان را طوری در مقابل حکومت و مأموران حافظ امنیت قرار دهد، که گویی این بچه‌ها با مأموران پدرکشتگی دارند! حتی در مواردی دیدیم که دو برادر کف خیابان، روبه‌روی همدیگر قرار گرفتند. یکی به‌عنوان مأمور انتظامی و دیگری در لباس معترض! و حتی اغتشاشگر.
میدان جنگ روانی
هدف عمده در میدان‌های جنگ نرم، گمراه کردن حریف است تا متوجه نشود که کسی دارد با او دشمنی می‌کند. تقاطع مدار جنگ نرم با محور تمرکز بر کل جامعه، یعنی گمراه کردن جامعه.
بشر جنگجو فهمید با ایجاد جنگ روانی می‌تواند نخبگان را در تصمیم‌گیری متزلزل کند و در دل مردم تخم تردید بکارد؛ آن هم با هزینه‌ای بسیار کمتر از جنگ‌های مدار نیمه‌سخت.
توجه به تسخیر ذهن حریف در قالب عملیات روانی سابقه‌ای همزاد جنگ دارد و بین انسان و حیوان مشترک است. نعره‌های بشر اولیه هنگام جنگ برای ترساندن حریف یا صداهای ترسناکی که حیوانات موقع نزاع تولید می‌کنند، در همین قالب قرار می‌گیرد.
میدان جنگ اعتقادی
تقاطع مدار جنگ نرم با محور تمرکز بر نخبگان یعنی گمراه کردن نخبگان. رویکرد جنگ در این تقاطع هم فریب حریف برای غلبهٔ بعدی بر اوست که با تمرکز بر نخبگان و گروه‌های خاصی از حریف (مانند بزرگان، اندیشمندان، سلبریتی‌ها و...) انجام می‌شود.
این افراد چون بر مردم تأثیر می‌گذارند، می‌توانند باورهای خود را به آنها منتقل کنند. به همین خاطر، دشمن روی این طبقه، سرمایه‌گذاری دقیقی انجام می‌دهد و برایش حسابی خرج می‌کنند. اساتید دانشگاه، اندیشمندان، سلبریتی‌ها و افراد سرشناسی را می‌توانیم نام ببریم که در همین فتنهٔ اخیر نظرات و اقدامات دشمن‌شادکن از خود بروز دادند و بر عده‌ای از مردم هم اثر گذاشتند.
اثر تبلیغات سلبریتی‌ها را بر گسترش «سگ‌فرزندی» در جامعه ببینید. چنین ایده‌ای تا پیش از قدرت گرفتن سلبریتی‌ها جایی در سبک زندگی ایرانیان نداشت. اصلاً سگ موجودی بود که به هیچ وجه نمی‌توانست به داخل خانهٔ خانوادهٔ ایرانی راه پیدا کند. چون این اعتقاد را از روایات دریافت کرده بودیم که فرشتگان الهی به خانه‌ای که در آن سگ باشد، وارد نمی‌شوند. اما چه شد که حالا عده‌ای، سگ را به جای فرزند نگهداری می‌کنند؟! بی‌شک یکی از دلایل گسترش این آسیب و ریختن قبح این رفتار، تبلیغات سلبریتی‌ها است.
میدان جنگ فرهنگی
تقاطع مدار جنگ نرم با محور تمرکز بر توده‌ها یعنی گمراه کردن توده‌ها. رویکرد جنگ در این تقاطع هم نادان کردن حریف برای فریب و غلبهٔ بعدی بر اوست. در این میدان، تمرکز بر کل جامعهٔ حریف است.
گاهی در بعضی جوامع، اعتقادات و اندیشه‌ها آن‌قدر با جان مردم عجین است که در بافت فکری آنها رسوخ کرده که نمی‌توان به سادگی تغییرشان داد. در این حالت دشمن می‌کوشد با شیوه‌های نرم اقناع و اغوا، رفتارهایی را در جامعهٔ حریف جاری کند تا بتواند به هدف اشغالگری‌اش هم برسد. تغییر رفتار آحاد مردم، به مرور باعث تغییر عادت‌ها و باورهای آن جامعه می‌شود. و جامعه‌ای که باورهایش را از دست بدهد، به راحتی شکست می‌خورد. این جنگ مصداق بارز جنگ فرهنگی است که رهبر معظم انقلاب، آن را «هجمهٔ فرهنگی» نامیده‌اند.
بحث ازدواج سفید را ببینید که چطور در جامعهٔ مؤمن و نجیب ایرانی نرم‌نرمک به سمت معضل‌شدن پیش می‌رود. این اتفاق به ناگهان در کشور ما رقم نخورده است. تغییر سبک پوشش، تغییر سن ازدواج در اثر عوامل فرهنگی و اقتصادی، تغییر سبک تعاملات اجتماعی، تغییر نقش و جایگاه والدین در زندگی فرزندان و بسیاری تغییرات ریز و درشت دیگر دست به دست هم دادند و به تدریج این نابه‌هنجاری را وارد جامعهٔ ما کردند.
جنگ روانی و جنگ نرم یکی نیستند
دکتر خسروی دربارهٔ تفاوت جنگ روانی با مدار جنگ نرم می‌گوید: «برخی کارشناسان به اشتباه، این دو را یکی قلمداد می‌کنند. در حالی که جنگ روانی، تبلور جنگ نرم بر محور تمرکز آمیخته است. به تعبیر دیگر، جنگ روانی، گره‌ای بر مدار جنگ نرم است؛ گره‌ای که از تقاطع مدار جنگ نرم و محور تمرکز بر جامعه حاصل می‌شود.».
با گسترش فضای مجازی و افزایش ضریب نفوذ اینترنت، جلوه‌های جنگ روانی را در متن جامعه به وضوح می‌بینیم. تولید محتوا با ظاهری اعتقادی و باطنی غلط، صرفاً برای از کار انداختن دستگاه محاسباتی جامعه و گمراه کردن آن است. رهبر انقلاب دربارهٔ به هم خوردن دستگاه محاسباتی جامعه می‌فرمایند: «اگر کسی این شناسایی را نداشته باشد، میدان را نشناسد، دشمن را گم بکند، یک وقت می‌بینید که دارد خمپاره‌اش را، توپخانه‌اش را آتش می‌کند به طرفی که اتفاقاً این طرف، طرف دوست است.».
دقیق‌تر که نگاه کنیم می‌بینیم فرمان جهاد تبیین را برای کمک به فرزندان خودمان صادر کرده‌اند که زیر آتش توپخانهٔ جنگ روانی دشمن، دستگاه محاسباتی‌شان دچار خطا شده یا از کار افتاده است. پس باید در کنار این شناخت، زبان جوانان و نوجوانان را یاد بگیریم تا بتوانیم با آنها حرف بزنیم و روشن‌شان کنیم.
جنگ همه‌جانبه را کجای دلمان بگذاریم؟
دکتر خسروی در تعریف جنگ همه‌جانبه می‌گوید: «در جنگ‌های اخیر از این هفت میدان برای حمله و هجمه به حریف استفاده شده و می‌شود. این عبارت را اولین بار رهبر انقلاب، سال 1365 در اوج جنگ ایران و عراق به کار بردند؛ که «دشمن الان از محورهای مختلف سیاسی و فرهنگی و اقتصادی در کنار جنگ نظامی دارد استفاده می‌کند و ما با یک جنگ همه‌جانبه روبه‌رو هستیم.». پس جنگ همه‌جانبه یعنی از هفت محور دارد به سمت ما حمله می‌شود.».
جنگ همه‌جانبه‌ای که این بار هم از سر گذراندیم
بیایید نگاهی به امروز خودمان و باز هم فتنهٔ اخیر بیندازیم. هم‌زمان که با تحریم‌های فلج‌کنندهٔ اقتصادی به مردم (و نه فقط حکومت) فشار می‌آوردند، سلاح و افراد تعلیم‌دیدهٔ نظامی را قاچاقی وارد کشور کردند تا با ایجاد آشوب و اغتشاش، کشور را به سمت ناامنی و فروپاشی ببرند. در همین بحبوحه، از بازی با قیمت دلار و اعصاب مردم هم غافل نشدند. هر روز خبر جدیدی از کشته‌ای فرضی در اغتشاشات منتشر کردند و علت مرگ‌شان را شلیک و شکنجه توسط نیروهای امنیتی و نظامی می‌دانستند.
از آن سمت، از کمیسیون مقام زن سازمان ملل اخراج‌مان کردند که از فشار سیاسی هم کم نگذاشته باشند. سلبریتی‌ها را هم به خط کردند که بیشتر در آتش فتنه هیزم بریزند. سریال‌ها و فیلم‌هایش را هم که از چند وقت پیش ساخته بودند. هنوز هم بعضی‌هایشان دارند پخش می‌شوند.
و بسیاری اقدامات دیگر که شاید ذکرش حوصله‌تان را سر ببرد. ولی اگر اخبار و اتفاقات را از این زوایا که گفتیم در ذهن‌تان تجزیه و تحلیل کنید، متوجه ارتباطشان در این پازل می‌شوید.
جنگ ترکیبی با جنگ همه‌جانبه فرق دارد
دکتر خسروی معتقد است این دو یک تفاوت مهم با هم دارند: «در جنگ همه‌جانبه می‌بینیم که از تمام جوانب (محور جنگ اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و...) حمله می‌شود. اما جنگ ترکیبی وقتی معنی پیدا می‌کند که مثلاً تیری که در میدان جنگ فرهنگی رها می‌شود، ندانیم که هدفی را در میدان جنگ روانی دنبال می‌کند یا به دنبال زدن هدفی در میدان جنگ اقتصادی است. در واقع تیری که در میدان جنگ فرهنگی رها می‌شود لزوماً به دنبال زدن هدفی در این میدان نیست. شاید می‌خواهد هدفی را در میدان جنگ سیاسی یا میدان‌های دیگر بزند.
پس با یک میدان مرکب روبه‌رو هستیم و باید تشخیص دهیم تیری که در یکی از این میدان‌های هفت‌گانه شلیک می‌شود چه هدفی را در کدام میدان دیگر دنبال می‌کند. بنابراین پیچیدگی به مراتب بالاتر است. این می‌شود جنگ ترکیبی. واقعیت جنگی که با آن مواجه هستیم، به ویژه در فتنهٔ اخیر همین است.».
از همان ابتدا زیر حمله بودیم
اگر می‌گوییم ما با یک جنگ ترکیبی روبه‌رو هستیم، منظور این نیست که تشخیص داده‌ایم از هفت محور مورد حمله قرار داریم. این که چیز جدیدی نیست. از همان ابتدای جنگ ایران و عراق ما با جنگ همه‌جانبه روبه‌رو بودیم. تحریم‌های اقتصادی که مربوط به دهه‌های اخیر نیست. از همان سال ۶۲ و حتی قبل از آن شروع شد.
دکتر خسروی با اشاره به این نکته می‌افراید: «از همان قبل از انقلاب، ملت ما هدف حمله‌ها و هجمه‌های فرهنگی بود. بحث جدا کردن نخبگان و جریان روشن‌فکری مربوط به قبل از انقلاب است. پس اینکه ما با جنگ همه‌جانبه روبه‌رو هستیم، موضوع تازه‌ای نیست. اما از مقطعی به بعد، این جنگ همه‌جانبه دچار پیچیدگی بیشتری شده و تفکیک این میدان‌ها دیگر کار ساده‌ای نیست. و این یک جنگ مرکب است.».
اثر جنگ مرکب بر افراد و خانواده‌ها
توده‌ها که خانواده‌ها و افراد جزوی از آن هستند، دو ویژگی دارند: زیرساخت بودن و دنباله‌رو بودن. دکتر خسروی توضیح می‌دهد: «این توده‌ها زیرساخت نیروی انسانی یک جامعه هستند. پس علاوه بر اینکه یک محور تمرکز جنگ هستند، به عنوان زیرساخت، مورد آسیب در محور تمرکز بر زیرساخت‌ها هم هستند.
از طرفی توده‌ها معمولاً به طور ذاتی به دنبال پیروی از نخبه‌ها هستند. نخبه‌ها در محور تمرکز بر نخبگان مورد هجمه قرار می‌گیرند. اما وقتی نخبگان قربانی شوند، روی توده‌ها هم اثر خواهد داشت.».
پی‌نوشت: تا اینجای گفت‌وگو بعد از بحث‌های زیربنایی، جنگ شناختی و جنگ ترکیبی را مختصراً شرح دادیم. انواع جنگ‌هایی که بر ملت ما تحمیل می‌شوند، مباحث بسیار مهمی هستند که باید ابعاد و ویژگی‌هایشان را برای افراد جامعه تبیین کنیم و راهکارهایی ارائه دهیم تا بتوانند در این جنگ‌ها از خودشان محافظت کنند. حتی دست دیگران را هم بگیرند و آنها را به سلاح بینش و تشخیص درست مسلح کنند.
یادمان باشد برای دفاع درست، ابتدا باید ماهیت حمله را درست تشخیص دهیم!
همراه‌مان بمانید. تازه داریم وارد اصل ماجرا می‌شویم...
ادامه دارد...
منبع: فارس
کلیدواژه: عباس خسروی جنگ شناختی جنگ همه جانبه جنگ روانی تمرکز بر زیرساخت ها محور تمرکز میدان جنگ روبه رو هستیم جنگ همه جانبه مدار جنگ میدان ها میدان جنگ جنگ اقتصادی بر کل جامعه جنگ فرهنگی دکتر خسروی جنگ ترکیبی گمراه کردن سلبریتی ها جنگ روانی جنگ نظامی سه محور جنگ ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۴۳۳۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فرونشست عمیق زمین در تقاطع کلاهدوز و قاضی طباطبایی(۷ اردیبهشت ۱۴۰۳)
به گزارش قدس خراسان، به نقل از روابط عمومی آتش نشانی مشهد، آتشیار حمید خدیوی در تشریح جزئیات این خبر گفت: در ساعت ۱۶:۱۱ دقیقه عصر امروز جمعه ۷ اردیبهشت ماه، حادثه فرونشست زمین در تقاطع کلاهدوز و قاضی طباطبایی به مرکز فرماندهی اعلام شد و بلافاصله تیم عملیاتی از ایستگاه۵۱ به محل حادثه اعزام شدند.
افسر نگهبان ِآتش نشانی مشهد ادامه داد: با حضور تیم عملیاتی مشخص شد فرونشست به عمق ۲ متر و ابعاد ۲ در ۲ به دلیل بارش باران و نشت از طرح اگو به زیر آسفالت اتفاق افتاده است.
وی گفت: با توجه به فرونشست عمیق و ایجاد حفره با قطر زیاد، یک طرف از بلوار کلاهدوز مسدود شد، همچنین از هر گونه تردد در این ناحیه جلوگیری به عمل ِآمد و پس از انجام عملیات رفع خطر، محل تحویل اداره آب و فاضلاب گردید.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»